Ζωή και θάνατος. Τα βασικά ένστικτα της ανθρώπινης ύπαρξης. Μας κινητοποιούν για όσα θα βιώσουμε και για όσα θα επιθυμήσουμε. Μας ωθούν σε ανάγκες και επιθυμίες.
Επιθυμία
= ροπή προς απόλαυση ή κτήσιν τινός•
Οι βασικές ανάγκες συνήθως είναι οι ίδιες σε όλη την πορεία της ζωής μας (σίτιση, ύπνος κλπ). Οι επιθυμίες μπορούν να αλλάζουν και να μεταβάλλονται. Ποιοι παράγοντες συμβάλλουν ή επηρεάζουν στο να επιθυμούμε αυτά τα οποία τελικά φαίνεται να επιθυμούμε;
Αρχικά μάλλον μάθαμε να θέλουμε κάποια πράγματα. «Έτσι έπρεπε να γίνει», «Αυτό ήταν το σωστό»! Πολλές φορές ακολουθούμε αυτό που «πρέπει», εγκλωβισμένοι στο γενικά παραδεκτό ως σωστό από τους άλλους. Αυτό συνήθως είναι και το κοινωνικά αποδεκτό. Συμμορφωνόμαστε με την κοινωνία, την «πλειοψηφία» για να είμαστε αρεστοί και αποδεκτοί. Πολλές φορές ερχόμαστε σε κόντρα με την πραγματική ενστικτώδη επιθυμία μας, έτσι ώστε τελικά να καλύψουμε την ανασφάλεια μας μέσα στο ευρύτερο σύνολο.
Από το γενικό όμως ας πάμε και στο ειδικό. Η οικογένεια, το άμεσο περιβάλλον και τα οικεία πρόσωπα. Εκεί οι συγκρούσεις του θέλω μας και αυτού που θέλουν οι οικείοι μας, συχνά μοιάζουν αναπόφευκτες. Σε πολλές από αυτές τις περιπτώσεις είναι που καταλήγουμε να έχουμε πλήρως ενστερνιστεί την επιθυμία εκείνων. Και όντως πραγματικά πιστεύουμε πως είναι η δίκη μας επιθυμία. Κάτι όμως «δεν πάει καλά» και εκεί έρχεται η σύγκρουση του ασυνείδητου με αυτό που συνειδητά και φαινομενικά ξεκάθαρα έχουμε επιλέξει. «Πως είναι δυνατόν να φέρομαι έτσι ενώ δεν το θέλω;», «Πως ενώ επιθυμώ το Α, πράττω έτσι ώστε να οδηγηθώ στο Β;». Συνήθεις απορίες που οδηγούν στο συμπέρασμα πως κάπου έχουμε χαθεί στην διαδρομή. Κάποια εξωγενής επιρροή μας αποστρέφει από την δίκη μας θέληση.
Οι καταπιεσμένες επιθυμίες. Η καταπίεση μιας επιθυμίας συχνά ενέχει μέσα και την «θυσία» για κάποιο άλλο πρόσωπο ή για κάποιο σκοπό. Πολλές φορές αυτό λειτουργεί ανασταλτικά και στην σχέση μας με τους άλλους. Δημιουργεί συναισθήματα που καταπιέζουν εμάς τους ίδιους με σκοπό να ικανοποιήσουμε τον άλλο, να είμαστε το «καλό παιδί» της εκάστοτε ιστορίας, με αποτέλεσμα να λέμε όχι στον ίδιο μας τον εαυτό.
Υπάρχουν και οι περιπτώσεις που ενώ έχουμε μία ξεκάθαρη επιθυμία αυτή έρχεται να σαμποταριστεί από φαινόμενα των καιρών ή αντιγραφή αυτών που κάνουν οι άλλοι. Δηλαδή σε πολλές περιπτώσεις δεν έρχεται κάποιος να μας επιβάλλει την δική του επιθυμία αλλά εμείς την κυνηγάμε. Νομίζουμε πως όταν θα είμαστε «σαν τους άλλους» θα είμαστε καλά, θα είμαστε ικανοποιημένοι και θα αισθανθούμε αρκετοί. Ουσιαστικά μιλάμε για τις δύο όψεις του ίδιου νομίσματος.
Σημαντικό όσον αφορά τις επιθυμίες μας είναι να τις διαφοροποιήσουμε από τις ανάγκες. Στις μέρες μας συχνά η επιθυμία βαφτίζεται ανάγκη πράγμα το οποίο μπορεί να μας αποπροσανατολίσει και να μας οδηγήσει σε άσκοπες ενέργειες, σε σπατάλη χρημάτων αλλά κυρίως σε «σπατάλη» της ίδια μας της ψυχής.
Για να μπορέσουμε να καταλάβουμε τι πραγματικά επιθυμούμε, πρέπει αρχικά να καταλάβουμε τον εαυτό μας. Να ψάξουμε λίγο βαθύτερα και να αποδεχθούμε ακόμα και εκείνα τα οποία δεν θέλουμε και πολύ να παραδεχθούμε για εμάς. Να δούμε την αλήθεια του ποιοι πραγματικά είμαστε. Αυτό δεν σημαίνει πως οι επιθυμίες μας θα έρχονται πάντα σε αντιπαράθεση με τα «πρέπει» και με τους άλλους. Η κατανόηση του εαυτού όμως, μας δίνει την ικανότητα να μπορούμε να βρούμε την ισορροπία ανάμεσα στην ανάγκη, στην επιθυμία, στην υποχρέωση. Και όπου χρειαστεί να διαφωνήσουμε, έχοντας όμως «συμφωνήσει» με το πραγματικό θέλω μας.
Αγγελική Τσαγκαράκη | Ψυχολόγος ______________________________________________ Ν.Καζαντζάκη 13 | 71202 | Ηράκλειο Κρήτης
2810 226993 an**********************@gm***.com
www.angelikitsagkaraki.com