Social Media: παριστάνοντας αυτό που δεν είμαστε
Αγαπημένο μου χόμπι είναι να τραβάω φωτογραφίες. Φωτογραφίες κάθε είδους. Συχνά, κοινοποιώντας τις φωτογραφίες μου σε κάποιο μέσο κοινωνικής δικτύωσης (οι οποίες δεν με εμπεριέχουν ή ενδεχομένως να με εμπεριέχουν αλλά να μην παρουσιάζουν την πιο «λαμπερή» πλευρά και εκδοχή του εαυτού μου), δέχομαι σχόλια του τύπου: «χαμογέλασε», «δείξε μας το πρόσωπο σου», «μην κρύβεσαι στις φωτογραφίες» και πολλά άλλα. Κάθε φορά εντυπωσιάζομαι από το πόση ανάγκη έχουν οι άνθρωποι από μια φαινομενική λάμψη, υπεροχή και ψεύτικη «τελειότητα». Όταν κάτι απέχει από αυτό, συνήθως δεν γίνεται ευρέως αποδεκτό.
Σαφώς όλοι μας προσπαθούμε να παρουσιάσουμε μια «όμορφη» πλευρά του εαυτού μας, για διάφορους λόγους ο καθένας μας. Τι γίνεται όμως όταν ενώ νιώθουμε διαφορετικά, δεχόμαστε πίεση, όχι μόνο από τους ανθρώπους αλλά και από το ίδιο το μέσο, να παρουσιάσουμε μόνο την ευχάριστη και ανάλαφρη πλευρά μας;
Social Media (Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης)
Στα κοινωνικά δίκτυα είθισται να παρουσιάζουμε μια εικόνα του καλύτερου μας εαυτού. Αυτό ως ένα βαθμό είναι κατανοητό καθώς για πολλούς λόγους αισθανόμαστε την ανάγκη επιβεβαίωσης και κάποιου είδους αποδοχής από τους άλλους. Η διάθεση μας βελτιώνεται, ή έτσι νομίζουμε, όταν παρουσιάζουμε έναν λαμπερό εξωτερικά εαυτό. Από κάποιο σημείο και μετά όμως αυτό μοιάζει να πιέζει και να γίνεται παράλληλα ανεξέλεγκτα εθιστικό.
Δημιουργούμε λοιπόν έναν false self (ψεύτικο εαυτό) που να ταιριάζει στα standards των σύγχρονων μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Το ζήτημα προκύπτει όταν ανάμεσα σε αυτό που φαίνεται και αυτό που είμαστε πραγματικά, μάλλον δεν ξέρουμε ποιοι πραγματικά είμαστε!
Μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων γύρω μας υποφέρουν από κατάθλιψη ή άλλες ψυχικές διαταραχές τις οποίες προσπαθούν να κρύψουν και να συγκαλύψουν με ένα ψεύτικο χαμόγελο. Νιώθοντας άδειοι και ανασφαλείς, ο πιο προσιτός δρόμος είναι να φορέσουμε μια μάσκα ψεύτικης ευτυχίας, η οποία μοιάζει συμβατή και ταιριαστή στον κόσμο των social media. Ουσιαστικά φοβόμαστε τους άλλους, φοβόμαστε πως θα δεχτούμε κριτική δείχνοντας κάτι που δεν θα είναι και τόσο ευχάριστο και θελκτικό, με αποτέλεσμα να παρουσιάζουμε αυτό που στην ουσία δεν είμαστε.
Τα κοινωνικά δίκτυα δίνουν πρόσφορο έδαφος για την δημιουργία αυτού που το άτομο θεωρεί ιδανικό εαυτό. Ο ιδανικός εαυτός είναι αυτό που θα θέλαμε να είμαστε. Σύμφωνα με διάφορες θεωρίες προσωπικότητας, ο καθένας από εμάς διακατέχεται από ένστικτα αυτοβελτίωσης και αυτοπραγμάτωσης. Έτσι έχουμε την ανάγκη να βελτιώνουμε τον εαυτό μας σε οποιοδήποτε τομέα της ζωής μας. Ξεχνάμε όμως πως η βελτίωση έρχεται μόνο μέσω της παραδοχής του «προβλήματος» και όχι μέσω της προβολής ωραιοποιημένων και επεξεργασμένων εικόνων.
Πραγματικός και Εξιδανικευμένος Εαυτός
Με βάση και τα προαναφερθέντα, είναι σαφές πως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν προβάλλουμε τα αρνητικά στοιχεία και τα μειονεκτήματα μας. Ο πραγματικός εαυτός μας όμως δεν αποτελείται μόνο από θετικά στοιχεία και μάλιστα τονισμένα στον υπερθετικό βαθμό, όπως γίνεται στα κοινωνικά δίκτυα. Η έλλειψη και απουσία συνοχής και συνέπειας μεταξύ του πραγματικού εαυτού και του εαυτού των μέσων, μας κάνει να αισθανόμαστε θλίψη και απογοήτευση. Προσπαθούμε συνεχώς να ισορροπήσουμε την πραγματικότητα με το «φαίνεσθαι» και αυτό οδηγεί σε συνεχόμενες ματαιώσεις. Αναπόφευκτη, σε αυτές τις περιπτώσεις είναι και η σύγκριση μας με τους υπόλοιπους χρήστες των κοινωνικών δικτύων, και ενώ γνωρίζουμε, «πέφτουμε» στην παγίδα να πιστεύουμε αυτό που ακριβώς βλέπουμε, χωρίς δεύτερες σκέψεις. Έτσι, φαίνεται πως εμείς κάπου υστερούμε, δεν είμαστε αρκετά καλοί και αντάξιοι των προσδοκιών.
Διαχείριση των Social Media
Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τα συναισθήματα που προκαλεί όλος αυτός ο όγκος πληροφοριών και εικόνων, θα βοηθούσε να περνάμε αρκετό χρόνο έξω από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Να «αποσυνδεόμαστε» με απλά λόγια. Έτσι θα είναι και λιγότερη η επιρροή από σχόλια και διαπιστώσεις, οι οποίες ενδεχομένως να είναι και αμφιβόλου προέλευσης και σημασίας. Τα κοινωνικά δίκτυα είναι προτιμότερο να μην χρησιμοποιούνται σε περιόδους πλήξης, αλλά σε στιγμές που έχουμε κάτι να πούμε ή να επικοινωνήσουμε. Όταν βαριόμαστε κοινώς, μπορούμε να απασχοληθούμε και να αντικαταστήσουμε τα social media με το διάβασμα ενός βιβλίου, την παρακολούθηση μιας ταινίας. Μπορούμε να κάνουμε γυμναστική, ή να εμπλακούμε σε μία άλλου τύπου ψυχαγωγική δραστηριότητα.
Το ζητούμενο δεν είναι να «δαιμονοποιήσουμε» τα social media, καθώς μας είναι απαραίτητα όχι μόνο για ψυχαγωγικούς λόγους αλλά και για επαγγελματικούς. Μας βοηθούν στο να προβάλλουμε την δουλειά μας αλλά και να συλλέξουμε πληροφορίες για πράγματα τα οποία μας ενδιαφέρουν. Το ζητούμενο είναι να μπορούμε να ελέγξουμε την ποσότητα αλλά και την «ποιότητα» του κάθε μέσου ώστε να είμαστε «online» με ισορροπία! Καλό θα ήταν να είμαστε όπως αισθανόμαστε και να επικοινωνούμε την αλήθεια μας και όχι κάτι που φαινομενικά μοιάζει άρτιο όμως ουσιαστικά μπορεί να είναι «κενό». Κυρίως να μην ξεχνάμε: τα πράγματα συνήθως δεν είναι όπως φαίνονται!
Αγγελική Τσαγκαράκη | Ψυχολόγος ______________________________________________ Ν.Καζαντζάκη 13 | 71202 | Ηράκλειο Κρήτης
2810 226993 an**********************@gm***.com
www.angelikitsagkaraki.com