Πανικός

Ο Πάν είναι αρχαία ελληνική, ιδεατή, ανθρωπόμορφη και δευτερεύουσα θεότητα, που ήταν συνυφασμένη με την «πανίδα» της Φύσης, (άνθρωποι και ζώα) σε μία αμφίδρομη σχέση προστασίας, αλλά και προσωποποίηση της γενετικής δύναμης της ζωής.
Η εμφάνιση του Πάνα στην ελληνική μυθολογία φαίνεται να ανάγεται στον 7ο αιώνα π.Χ. Σύμφωνα με τις επικρατέστερες παραδόσεις γεννήθηκε στο όρος Λύκαιον της Αρκαδίας. Μόλις όμως τον αντίκρισε η μητέρα του, τον εγκατέλειψε τρομαγμένη λόγω της δυσμορφίας του, με δύο κέρατα κατσικιού στο κεφάλι, μυτερά αυτιά, γενειοφόρος και τραγοπόδαρος. Ο Ερμής που αντιλήφθηκε τη σκηνή έσπευσε και προστάτευσε τον έκθετο Πάνα, τον οποίο μετέφερε στον Όλυμπο, όπου και τον παρουσίασε στον Δία και τους άλλους θεούς, οι οποίοι τον καλοδέχτηκαν. Στη συνέχεια έφυγε εκεί, ανατράφηκε από τις αρκαδικές Νύμφες, οπότε και έγινε φίλος του Διόνυσου, εμφανίστηκε πλέον ως, προστάτης των γεωργών, των κτηνοτρόφων και των προϊόντων τους, και ως φίλος του κρασιού και του γλεντιού.
Ο Πάν ήταν ο σύντροφος των Νυμφών και εραστής κάθε νέας ή νέου που πλησίαζε τον χώρο του, δηλαδή την Φύση. Προστάτης του πολλαπλασιασμού των αιγοπροβάτων, δεν άργησε να θεωρείται και ο ίδιος επιβήτορας ακόμη και αυτών. Αγαπούσε τη φυσική υπαίθρια ζωή και περνούσε ώρες ατέλειωτες παίζοντας με τον ποιμενικό του αυλό, την Σύριγγα. Λέγεται μάλιστα ότι η Σύριγγα (αρχαία: Σύριγξ) ήταν και αυτή Νύμφη η οποία, προκειμένου να τον αποφύγει, μεταμορφώθηκε σε καλαμιά. Τότε ο Πάν έκοψε από αυτήν ανόμοια τεμάχια καλαμιού, τα οποία και ένωσε σε σειρά δημιουργώντας τον αυλό του.
Χαρακτηριστικός, επίσης, σχετικά με το πρόσωπό του, είναι και ο θρύλος ότι στη Μάχη του Μαραθώνα βοήθησε τους Έλληνες εναντίον των Περσών με δυνατές τρομακτικές φωνές, επαναλαμβάνοντας ρυθμικά το όνομά του «Πάν Πάν Πάν» με συνέπεια οι Πέρσες, ακούγοντάς τον, να καταληφθούν από πανικό (λέξη που προέρχεται από το όνομα Παν) και να οπισθοχωρήσουν.

Διαταραχή Πανικού

Η Διαταραχή Πανικού εντάσσεται στις Αγχώδεις Διαταραχές. Το άτομο το οποίο παρουσιάζει μία αγχώδη διαταραχή υποφέρει από έντονα συμπτώματα άγχους, στρες και φόβου.
Στην διαταραχή πανικού συγκεκριμένα, το άτομο παρουσιάζει επανειλημμένες απροσδόκητες προσβολές πανικού (Διαγνωστικά Κριτήρια DSM-5). Η προσβολή πανικού είναι ένα απότομο ξέσπασμα έντονου φόβου ή έντονης δυσφορίας, που κορυφώνεται μέσα σε λίγα λεπτά, κατά την διάρκεια της οποίας συμβαίνουν τέσσερα (ή περισσότερα) από τα ακόλουθα συμπτώματα:
• Αίσθημα παλμών, καρδιά που «σφυροκοπά» ή επιτάχυνση του καρδιακού ρυθμού.
Εφίδρωση.
• Τρεμούλα ή έντονος τρόμος.
• Αίσθημα λαχανιάσματος ή ασφυξίας.
Αίσθημα πνιγμονής.
Πόνος ή δυσφορία στο θώρακα.
Ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση.
• Αίσθημα ζάλης, αστάθειας ή τάση για λιποθυμία.
Ρίγη ή αίσθημα ζέστης.
Παραισθήσεις (μούδιασμα ή μυρμηγκιάσματα).
Αποπραγματοποίηση (αίσθημα μη πραγματικού) ή αποπροσωποποίηση (αίσθημα απόσπασης από τον ίδιο τον εαυτό).
Φόβος απώλειας του ελέγχου ή επερχόμενης τρέλας.
Φόβος θανάτου.

Η διάγνωση της Διαταραχής Πανικού δίνεται όταν:
τουλάχιστον μία από τις προσβολές έχει ακολουθηθεί για ένα μήνα ή περισσότερο, όταν το άτομο παρουσιάζει επίμονη ανησυχία ή έννοια ότι θα υπάρξουν και άλλες προσβολές πανικού ή, όταν εμφανίσει ανησυχία για τις επιπτώσεις της προσβολής (π.χ. φόβος ότι θα υποστεί καρδιακή προσβολή).
Όπως επίσης, όταν υπάρχει σημαντική αλλαγή της συμπεριφοράς του ατόμου που συνδέεται με τις προσβολές και όταν η ενόχληση δεν αποδίδεται στις φυσιολογικές δράσεις μίας ουσίας (π.χ. φαρμακευτική αγωγή, κατάχρηση ουσιών κλπ).

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων η κρίση πανικού όταν εκδηλώνεται, βιώνεται ως μία πολύ τρομακτική και οδυνηρή εμπειρία. Ο φόβος και το άγχος σωματοποιούνται και συνήθως το άτομο, αδυνατώντας να ελέγξει αυτά τα συμπτώματα, πιστεύει πως κάτι άσχημο και σοβαρό συμβαίνει στο σώμα του και πιθανότατα θα πεθάνει.

Στη γνωσιακή θεωρία οι κρίσεις πανικού θεωρείται ότι είναι αποτέλεσμα κινδυνολογίας και λανθασμένης καταστροφολογικής ερμηνείας των σωματικών ερεθισμάτων. Τα συμπτώματα βέβαια δεν είναι πάντα μόνο σωματικά, μπορεί να είναι και αισθήματα που προκύπτουν από αλλαγή στην συναισθηματική σφαίρα του ατόμου (όπως για παράδειγμα θυμός, χαρά), ή και από αβλαβή γεγονότα (όπως για παράδειγμα κατανάλωση καφέ, έντονη άσκηση κλπ). Τα παραπάνω αισθήματα γίνονται αντιληπτά ως ιδιαίτερα επικίνδυνα, επομένως θεωρούνται ενδείξεις για την έλευση επικείμενης καταστροφής. Η καταστροφική αυτή εξήγηση προκαλεί μία αυτόματη αντίδραση άγχους με γρήγορη κλιμάκωση συμπτωμάτων και τελικά οδηγεί σε κρίση πανικού.

Στην ψυχοδυναμική θεωρία οι κρίσεις πανικού, είναι αποτέλεσμα των ασυνείδητων επιθετικών παρορμήσεων και της αυτοτιμωρίας. Υπάρχει κάτι το τιμωρητικό από εμάς τους ίδιους προς τον εαυτό μας, που έρχεται στη συνείδηση μέσω του πανικού.

Με όποια θεωρία όμως και αν προσπαθήσουμε να τις ερμηνεύσουμε, οι κρίσεις πανικού θα μπορούσαν να θεωρηθούν αποτέλεσμα της ρήξης  – αποσύνδεσης μεταξύ των πνευματικών μας λειτουργιών (σκέψη) και του σώματος μας (ένστικτο, φύση). Οι κρίσεις πανικού δεν χρειάζονται πάντα μια προφανή και έκδηλη αιτία για να παρουσιαστούν. Μας φέρνουν απρόσμενα και αναγκαστικά σε επαφή με τον φόβο και τα βαθύτερα κομμάτια μας. Μας ωθούν να κοιτάξουμε μέσα μας, στο σκοτάδι μας, για να δούμε πράγματα τα οποία συνειδητά προσπαθούμε να αγνοήσουμε.

Αν ο πανικός είχε φωνή, το ερώτημα είναι, τι πραγματικά θα μας έλεγε;
Ο πανικός λοιπόν, όσο δύσκολα και αν μας κάνει να αισθανόμαστε, μας προσκαλεί σε ένα αναγκαστικό επαναπροσδιορισμό και ανασύνταξη. Παρά το ότι έρχεται με την αδυσώπητη μορφή των κρίσεων πανικού, μας υπενθυμίζει την επιθυμία μας για ζωή και για πιθανόν επιδιόρθωση όλων όσων μας οδηγούν στον ίδιο τον πανικό.

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι δεν μπορούν να θεραπευτούν από τις κρίσεις πανικού. Επομένως είναι πολύ σημαντικό να συνειδητοποιήσουμε ότι η κρίση πανικού δεν είναι επικίνδυνη και ότι μπορούμε να την αντέξουμε και να την διαχειριστούμε, αν και είναι επώδυνη. Η κατάλληλη θεραπευτική παρέμβαση έχει ως στόχο να μάθει το άτομο να διαχειρίζεται αποτελεσματικά τις κρίσεις πανικού και σταδιακά να διερευνήσει, αν το επιθυμεί, τις άγνωστες αιτίες που έφεραν τον πανικό στο προσκήνιο.

🤝🏻Αγγελική Τσαγκαράκη | Ψυχολόγος
📍Ν.Καζαντζάκη 13 | 71202 | Ηράκλειο Κρήτης
📞2810 226993

📩angeliki.tsagkaraki.info@gmail.com
🌐www.angelikitsagkaraki.com

Κοινοποίηση

Comments are closed.